12 Years A Slave (12 năm nô lệ), nguyên tác của bộ phim cùng tên đoạt giải lớn tại LHP Toronto năm nay, là cuốn sách có giá trị lịch sử và cá nhân nhưng lại không được biết đến trong suốt gần một thế kỷ qua.
12 năm nô lệ là hồi ký của Solomon Northup, một nông dân tự do ở New York bị bắt cóc vào năm 1841 và bị ép làm nô lệ trong vòng 12 năm.
Cùng thời với Túp lều bác Tôm và 100 năm quên lãng
Cuốn 12 năm nô lệ phát hành năm 1853, chỉ một năm sau cuốn Uncle Tom's Cabin (Túp lều bác Tôm) của Harriet Beecher Stowe. 12 năm nô lệ bán được 30.000 bản, được coi là bán chạy.
Khi mới phát hành, cuốn sách được coi là quả bom ném thẳng vào cuộc tranh luận quy mô quốc gia về chế độ nô lệ, một trong những lý do dẫn đến cuộc nội chiến Mỹ và khiến dư luận nghiêng về ủng hộ bãi bỏ chế độ nô lệ.
Sau đó, trong thế kỷ 19, sách ra thêm vài phiên bản nữa rồi ngưng hẳn. Cuốn sách bị lãng quên trong vòng gần 100 năm, cho đến năm 1968 mới được sử gia tìm thấy và phát hành trở lại.
Cuốn sách có một tiêu đề đơn giản tưởng như khái quái được tất cả nội dung, nhưng điều khiến 12 năm nô lệ là một cuốn sách khó quên nằm ở những chi tiết rất cụ thể và nghiệt ngã.
 |
| Solomon Northup |
Solomon Northup buộc độc giả phải nhìn thẳng vào quãng đời nô lệ bắt buộc của ông: Những trải nghiệm bị áp bức kinh hoàng, sự đảo lộn vai trò nghiệt ngã khi ông bị ép phải trừng phạt các nô lệ khác, và cuối cùng, cái giá của tự do.
Một cốt truyện khái quát luôn là thứ dễ kể, nhưng những tác phẩm chân thực khiến người đọc rùng mình vì các chi tiết. Northup làm tất cả để thể hiện rõ mục tiêu của mình: Cung cấp một bức tranh đầy đủ về cuộc sống của một nô lệ, thu thập nhiều tài liệu gốc để tránh mọi hiểu lầm.
"Cho đến lúc đó cuộc đời tôi không có gì bất thường - không có gì ngoài những hy vọng bình thường, tình yêu, lao động như một người đàn ông da màu tầm thường và góp những đóng góp khiêm tốn của mình cho thế giới" - Northup kể về giai đoạn trước khi bị bắt làm nô lệ.
Lúc đó là tháng 3/1841, trước khi bước ngoặt cuộc đời ông ập đến.
Nên được đặt ngang tầm với Nhật ký Anne Frank
Cuốn sách được chính đạo diễn của bộ phim chuyển thể là Steve McQueen (cũng là một người da đen) khuyên công chúng nên tìm đọc.
Theo đạo diễn, 12 Years A Slave nên được trân trọng như cuốn sách nổi tiếng The Diary Of Anne Frank (Nhật ký Anne Frank - hồi ký của một cô gái Do Thái thời Đức Quốc xã) và nên được đưa vào chương trình giáo khoa của Mỹ.
"Đây là một Anne Frank khác, nhưng ra đời trước 100 năm. Tại sao tôi lại không biết về nó sớm hơn?" – đạo diễn McQueen hồi tưởng lại khi mới đọc cuốn sách. "Sau đó tôi phát hiện ra là rất hiếm người biết đến cuốn sách. Thực ra, tất cả những ai tôi hỏi đều không biết đến sự tồn tại của nó. Vì thế tôi quyết định sẽ làm phim".
Qua câu chuyện của Solomon Northup, chúng ta thấy, dù được hưởng sự tự do, nhưng chúng ta vẫn có thể tự buộc mình trong vòng nô lệ của đồng tiền, của danh vọng địa vị, của thói tham lam độc đoán, của sự sợ hãi… Đó chính là "tội" mà Đức Giêsu nói với người Do thái: “Hễ ai phạm tội thì làm nô lệ cho tội”.
Ga 8, 31-42
31 Vậy, Đức Giê-su nói với những người Do-thái đã tin Người : "Nếu các ông ở lại trong lời của tôi, thì các ông thật là môn đệ tôi ; 32 các ông sẽ biết sự thật, và sự thật sẽ giải phóng các ông." 33 Họ đáp : "Chúng tôi là dòng dõi ông Áp-ra-ham. Chúng tôi không hề làm nô lệ cho ai bao giờ. Làm sao ông lại nói : các ông sẽ được tự do ?" 34 Đức Giê-su trả lời : "Thật, tôi bảo thật các ông : hễ ai phạm tội thì làm nô lệ cho tội. 35 Mà kẻ nô lệ thì không được ở trong nhà luôn mãi, người con mới được ở luôn mãi. 36 Vậy, nếu người Con có giải phóng các ông, thì các ông mới thực sự là những người tự do. 37 Tôi biết các ông là dòng dõi ông Áp-ra-ham, nhưng các ông tìm cách giết tôi, vì lời tôi không thấm vào lòng các ông. 38 Phần tôi, tôi nói những điều đã thấy nơi Cha tôi ; còn các ông, các ông làm những gì đã nghe cha các ông nói." 39 Họ đáp : "Cha chúng tôi là ông Áp-ra-ham." Đức Giê-su nói : "Giả như các ông là con cái ông Áp-ra-ham, hẳn các ông phải làm những việc ông Áp-ra-ham đã làm. 40 Thế mà bây giờ các ông lại tìm giết tôi, là người đã nói cho các ông sự thật mà tôi đã nghe biết từ Thiên Chúa. Điều đó, ông Áp-ra-ham đã không làm. 41 Còn các ông, các ông làm những việc cha các ông làm."
Họ mới nói : "Chúng tôi đâu phải là con hoang. Chúng tôi chỉ có một Cha: đó là Thiên Chúa !" 42 Đức Giê-su bảo họ : "Giả như Thiên Chúa là Cha các ông, hẳn các ông phải yêu mến tôi, vì tôi phát xuất từ Thiên Chúa và bởi Thiên Chúa mà đến. Thật thế, tôi không tự mình mà đến, nhưng chính Người đã sai tôi. 43 Tại sao các ông không hiểu lối nói của tôi ? Là vì các ông không thể nghe lời tôi.
(Nhóm Phiên dịch CGKPV)
Khi Đức Giêsu nói với người Do thái đã tin Ngài: “Nếu các ông ở lại trong lời của tôi, thì các ông thật là môn đệ tôi; các ông sẽ biết sự thật, và sự thật sẽ giải phóng các ông”.
Họ tin Ngài, nhưng họ tỏ ra rất tự phụ khi đáp lại: “Chúng tôi là dòng dõi ông Ápraham. Chúng tôi không hề làm nô lệ cho ai bao giờ”. Có lẽ họ luôn nghĩ mình thuộc dòng giống được được tuyển chọn, là dân riêng của Thiên Chúa nên họ có quyền đứng trên kẻ khác, không lệ thuộc bất cứ ai.
Đức Giêsu đã nói cho họ biết rằng: “Hễ ai phạm tội thì làm nô lệ cho tội”, con người chỉ thực sự là những người tự do khi được Con Thiên Chúa giải phóng khỏi ách thống trị của tội lỗi và sự dữ.
Đức Giêsu tiếp tục vạch trần sự giả tạo nơi người Do thái khi họ dựa vào tổ phụ Apraham, tự hào là con ông Ápraham, nhưng lại hành động ngược lại với những gì ông Apraham đã làm, khi họ tìm cách giết người đã nói cho họ nghe biết sự thật đã nghe biết từ Thiên Chúa. Có vẻ đuối lý, họ lại xưng mình là Con Thiên Chúa. Họ gọi Thiên Chúa là Cha, nhưng họ lại đang tìm cách loại trừ chính Con Thiên Chúa đang ở giữa họ!
Ngày nay, con người vẫn tưởng mình sống tự do, nhưng vẫn buộc mình trong nô lệ. Nô lệ của đồng tiền, của danh vọng địa vị, của thói tham lam độc đoán, của sự sợ hãi…
Nhiều người tự xưng là Kitô hữu, là đạo gốc, nhưng những hành vi của họ trong cuộc sống lại ngược với những gì họ tự hào và tuyên xưng. Sở dĩ như vậy vì họ đã không để cho Lời Chúa thấm nhập vào trong tâm hồn, lòng họ xa Chúa, họ chỉ kính thờ Người bằng môi miệng.
Tôi là người tin Chúa nhưng tôi có phải là môn đệ của Đức Giêsu như Ngài muốn không?
Lạy Chúa, xin gìn giữ chúng con trong Lời Chúa để chúng con luôn biết thắng vượt tội lỗi. Xin giải thoát chúng con khỏi tất cả mọi ràng buộc hay lệ thuộc ngoài Chúa, để chúng con được ở trong nhà Chúa muôn đời. Amen.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét